Tóm tắt & Review sách Của chuột và người – John Steinbeck

Tóm tắt & Review sách Của chuột và người – John Steinbeck

1. Giới thiệu tác giả

John Steinbeck là một nhà văn Mỹ, ông từng đoạt giải Pulitzer với tác phẩm Chùm Nho Phẫn Nộ và giành giải Nobel văn học năm 1962, dù chỉ 1 trong 2 giải thưởng này cũng đủ nói lên tài năng của ông.

Ông được xem như một “tượng đài” của văn học Mỹ, một nhà văn vĩ đại viết lên tiếng nói của những người bình thường trong hoàn cảnh cùng khổ và bị áp bức của xã hội đương thời. Các tác phẩm kinh điển và được đánh giá cao của ông có thể kể đến “Của chuột và người” (1937), “Chùm nho uất hận” (1939), “Phía đông vườn Địa Đàng” (1952),…

2. Giới thiệu tác phẩm

Xuất bản năm 1937, giữa thời kỳ Đại suy thoái của nước Mỹ, “Của chuột và người” là một trong những tác phẩm xuất sắc đã góp phần giúp John Steinbeck đoạt giải Nobel Văn học năm 1962. Cuốn sách là bức tranh phản ánh chân thực số phận nghiệt ngã của những người lao động nghèo khổ dưới đáy xã hội trong cuộc khủng hoảng kinh tế – những người nay đây mai đó, bám víu vào vài hy vọng nhỏ nhoi để tiếp tục sống, tìm một lối thoát giữa cái tuyệt vọng của thời đại.

3. Tóm tắt nội dung tác phẩm Của chuột và người

George Milton và Lennie Small là 2 kẻ làm công của một trang trại lúa mì. George nhỏ bé, thông minh nhanh nhạy, có chí tiến thủ và làm việc vì một mục đích rõ ràng. Lennie to lớn, khỏe như vâm, không ai địch nổi, nhưng lại là đứa trẻ khù khờ, trí tuệ chậm phát triển, vâng lời như một con cừu non, có sở thích vuốt ve những thứ mềm mềm (kể cả con chuột chết), và đặc biệt là lúc mất kiểm soát thường bộc lộ sức mạnh một cách bản năng mà không ý thức được (đó cũng chính là nguồn gốc của những bi kịch sau này).

George và Lennie, cũng như những người thời ấy, đều có chung ước mơ về một mảnh đất tự mình canh tác trồng trọt, một cuộc sống do mình làm chủ, không phải vất vả phục dịch cho người khác.

Truyện mở đầu ở bờ sông Salinas bằng gam màu tươi sáng, khi George say sưa kể cho Lennie nghe về cái viễn cảnh đẹp đẽ mà cả hai vẫn hằng mong mỏi: một căn nhà nhỏ có khu vườn trồng đủ loại hoa màu, những con thỏ xinh đẹp mà Lennie ưa thích, những ngày tháng tự do tự tại không còn áp bức từ bất kỳ ai.

Và truyện kết thúc, cũng ở bờ sông Salinas, nhưng trong cái đen tối và bi thảm, trong sự hoang tàn của một giấc mơ đẹp đã đổ nát, buộc người ta phải quay lại cái xã hội nghiệt ngã không có chỗ cho mình.

Cả hai kiếm được việc làm ở một trang trại tại một vùng nông thôn xa xôi nằm cách khá xa thị trấn. Họ đến trình diện vào buổi sáng thứ sáu, dần dần gặp được những người đồng nghiệp của mình: Candy – một ông lão khuyết tật, chỉ mong có một chỗ chết yên thân, Crooks – một người da đen bị kì thị, Slim – người thợ được giao quyền quản lý tất cả nông dân, rất được mọi người ngưỡng mộ, Curley – con của chủ trang trại, hợm hĩnh và thích bắt nạt những người kém cỏi hơn mình…

Ngay trong ngày đầu tiên ở trang trai, Curley đã có những lời lẽ gây gổ và thách thức Lennie. Curley không chỉ có sự hợm hĩnh, anh ta còn có một cô vợ rất thích lả lơi tán tỉnh những người thợ và hết sức cô đơn vì không ai nói chuyện với mình. Trong một buổi tối, Curley nghi ngờ vợ mình đã lén lút với Slim trong trại ngựa, anh chàng hùng hổ đi tìm và khiến cho cả trang trại tưởng sẽ được xem một màn đánh nhau ra trò. Trong căn phòng chỉ còn lại George, Lennie và Candy.

Lennie bắt đầu đòi George kể về trang trại tưởng tượng mà anh và Lennie sẽ có trong tương lai. Quá hấp dẫn trước viễn cảnh mà George tạo ra, cụ già Candy nhanh chóng ngỏ ý muốn nhập hội và sẽ đóng góp 350 đô vào ước mơ này. Giờ ước mơ đã trở thành bí mật của cả ba người, Candy cũng dần đắm chìm vào ước mơ này, bắt đầu tính toán về chi phí và các hoạt động ở trang trại.

Một lúc sau, tất cả quay lại, George đã xin Slim một trong số những con chó mới đẻ của Slim cho Lennie để anh ta vuốt ve, Lennie thậm chí còn có thể ngủ dưới chuồng chó để liên tục vuốt ve nó, mặc cho mọi người can ngăn rằng nó còn rất yếu. Lúc này, Curley đến và xin lỗi Slim về sự hiểu lầm của mình.

Anh ta tiếp tục gây gổ và đánh Lennie hòng lấy lại cảm giác rằng mình có uy tín trong mọi người. George lúc này rất tức giận, liền bảo Lennie không cần kiềm chế nữa và hãy đánh lại. Lennie túm được Curley và bóp nát tay anh ta trong tay mình. Mọi người vô cùng bất ngờ nhưng Slim đã dàn xếp với con ông chủ rằng tất cả chỉ là một vụ tai nạn.

Ngày hôm sau, khi cả hội kéo đi chơi ở thị trấn, trong trại chỉ còn Candy, Lennie và Crook. Lennie làm quen với Crook, bị anh chàng dọa rằng mình sẽ trở thành một gánh nặng cho George, Candy xuất hiện trong phòng của Crook và vô tình để lộ ra họ dự định mua một trang trại. Cả ba tiếp tục bàn luận và mơ ước về trang trại này cho đến khi vợ của Curley xuất hiện và xen vào cuộc nói chuyện của ba người, dọa dẫm Crook cũng như tiết lộ cô ta đã biết về chuyện Lennie đánh Curley.

Ngày hôm sau, khi mọi người đang chơi ném móng ngựa thì Lennie thất thần đứng một mình ở sân. Con chó mà anh liên tục vuốt ve những ngày qua đã bị anhh bóp chết do nó cắn anh. Lennie lo sợ rằng nếu mình gây ra “một điều bậy bạ nho nhỏ” là làm chết con chó, anh sẽ không được nuôi thỏ trong trang trại tương lại của hai người. Lúc này, vợ của Curley đi đến, sau một hồi nói chuyện về việc cô đã bỏ lỡ các cơ hội trở thành người của gánh xiếc rồi diễn viên thế nào thì cô biết được câu chuyện của Lennie về việc thích vuốt ve những thứ mịn màng. Cô để anh vuốt tóc mình, Lennie vuốt tóc rồi giữ chặt cô lại, mặc cho cô vùng vẫy thế nào. Trong cơn sợ hãi rằng mình đã gây ra một điều bậy bạ khác, Lennie bẻ gãy cổ cô gái rồi trốn đến vị trí mà anh và George định trước nếu có sự việc gì xảy ra.

Khi phát hiện ra sự việc, mọi người đổ xô đi tìm Lennie, George hướng mọi người đi về hướng khác trong khi anh tìm đến chỗ hẹn. George đánh lừa Lennie rồi dùng súng kết thúc cuộc đời đau khổ của anh chàng này bằng một phát bắn vào đầu, kết thúc cả câu truyện.

Bi kịch của tầng lớp lao động trong thời kỳ Đại suy thoái

‘Của chuột và người’ là bức tranh tả thực bối cảnh xã hội Mỹ trong cơn khủng hoảng kinh tế năm 1937. Ở thời kỳ đó, những người lao động chân tay, đặc biệt là công nhân làm thuê làm mướn trong trang trại, thường không có gia đình, không nhà cửa đất đai, chỉ có thể chuyển từ nông trại này qua nông trại khác để kiếm sống, suốt đời làm việc cực nhọc, chịu đựng những luật lệ hà khắc cùng nỗi lo sợ bị đuổi việc khi không dùng được nữa. Chi tiết ông già Candy quyết liệt phản đối những công nhân khác bắn chết con chó đã theo mình nhiều năm vì “nó già quá rồi, không còn tích sự gì nữa” chính là điển hình của bi kịch này. Không chỉ vì Candy tiếc con vật trung thành đã cống hiến cho trang trại khi nó còn trẻ trung khỏe mạnh, mà còn vì ông lo sợ, rằng sau này mình không còn làm việc được nữa, người ta cũng sẽ đòi giết ông như giết một con chó. Trong một xã hội như vậy, giá trị của những người lao động chân chính thật rẻ mạt. Không còn khả năng làm việc là không còn giá trị và bị đào thải là điều tất yếu.

Kết truyện: tàn nhẫn hay thực tế

Kết truyện, như đã nói, là một điểm nhấn đáng phân tích của tác phẩm. Thoạt nhìn, kết thúc như vậy là thật tàn nhẫn cho nhân vật Lennie, nhưng ở một khía cạnh khác, điều đó có thể chấp nhận được, ít nhất là trong giai đoạn đương thời. Lennie có sức mạnh khủng khiếp nhưng không kiểm soát được nó, khi hoảng sợ thì hành động theo bản năng và gần như mất ý thức, không biết mình đang làm gì.

Người như vậy, dù tốt bụng và không có ý làm hại ai, cũng sẽ vô tình gây nguy hiểm cho xã hội. Ở thời hiện đại, trường hợp này sẽ được tham vấn bác sĩ và trị liệu tâm lý, hoặc sẽ có biện pháp quản lý để đảm bảo người này không vô ý làm tổn hại người khác. Nhưng ở thời kỳ mà tác phẩm này ra đời, kinh tế suy thoái, nhu cầu tối thiểu của con người còn không được thỏa mãn, thì còn đâu thời gian để quan tâm đến việc điều trị tâm lý. Chưa kể là ở thời đại ấy, hiểu biết về tâm lý học và hành vi con người vẫn còn rất hạn chế so với hiện nay.

Nếu Lennie không học được cách kiềm hãm sức mạnh của mình, thì bao nhiêu hậu quả khó lường sẽ vô tình xảy ra nữa? Không thể bắt Lennie không hoảng sợ, vì đó là bản năng rồi, nhất là với những người nhút nhát, yếu đuối như vậy. Không có cách nào tối ưu để giải quyết vấn đề. Vậy nên, cái kết của tác giả giúp cho bản thân Lennie không phải sống cảnh khù khờ, không phải vô tình gây ra tội lỗi mà không ý thức được, cũng là tránh cho những hậu quả đau lòng tương tự có thể xảy ra. Kết thúc tàn nhẫn không phải là tốt đẹp nhất, nhưng cũng khó có kết cục nào có thể giải quyết mọi việc hợp lý hơn.

4. Cảm nhận và đánh giá tác phẩm Của chuột và người

Steinbeck ban đầu đặt tên Something That Happened cho cuốn tiểu thuyết này, nhưng ông đổi lại là Of Mice and Men sau khi đọc bài thơ “To A Mouse” của nhà thơ xứ Scotland, Robert Burns (1759-1796). Câu thơ nói về nỗi hối tiếc của một nông dân khi lưỡi cày của ông ta phá vỡ ổ chuột.

Sau đây là một đoạn trích (được Việt hóa) trong bài thơ:

“Nhưng chuột nhỏ ơi, mày không đơn độc,

Khi cho thấy lo xa có thể hão huyền

Vì các toan tính kỹ nhất của chuột và người

Thường sai lệch,

Và chỉ để lại cho chúng ta nỗi đau buồn,

Thay vì niềm vui mong đợi!”

Tác giả đang mượn câu chuyện của Lennie và George để nói rằng trong cuộc đời này, có những lúc các dự định tốt nhất thường đổ bể, những giấc mơ đẹp nhất thường không thành, mọi hy vọng của họ đã bị kết liễu, để rồi từ đó hy vọng lao thẳng tới thất vọng và tất cả rơi vào một kết cục bi thảm không thể vãn hồi… Cũng như “những toan tính kỹ nhất của chuột và người, thường sai lệch, và chỉ để lại cho chúng ta nỗi đau buồn, thay vì niềm vui mong đợi!”

Tóm tắt & Review sách Của chuột và người – John Steinbeck

Cungdocsach.vn