Tóm tắt & Review sách Toàn thư tâm lý học – Motofumi Fukahori

Tóm tắt & Review sách Toàn thư tâm lý học – Motofumi Fukahori

1. Giới thiệu tác giả

Motofumi Fukahori sinh năm 1955 tại thành phố Fukuoka, tỉnh Fukuoka. Ông tốt nghiệp Trung học Shuyukan và khoa Y của Đại học Kagoshima. Sau một thời gian giảng dạy bộ môn Tâm thần học, khoa Y của trường ĐH Kyushu, ông hiện giữ chức vụ Tổng giám đốc kiêm Viện trưởng của Bệnh viện Imajuku, Thành phố Fukuoka. Ông có bằng tiến sĩ Y học và Tâm thần học cùng chứng nhận của Hiệp hội Tâm thần học & Thần kinh học và Hiệp hội Dược lý học Tâm thần lâm sàng Nhật Bản. Ông cũng là thành viên của Hiệp hội các bệnh viện Tâm thần Nhật Bản.

2. Giới thiệu tác phẩm

Cuốn sách “Toàn thư tâm lý học” gồm 11 chương đi từ cơ bản đến nâng cao, dẫn dắt bạn đọc từ những điều cơ bản nhất như tâm lý học là gì, vai trò của tâm lý học đến lịch sử phát triển của tâm lý học, các trường phái có tầm ảnh hưởng, các học thuyết tiêu biểu, cho đến những phát hiện chuyên môn mới nhất.

3. Tóm tắt nội dung sách Toàn thư tâm lý học

Tâm lý học là gì?

“Tâm lý học là môn khoa học của “tinh thần”.

Nếu phải giải thích tâm lý học trong một câu thì đó là môn khoa học nỗ lực tìm hiểu hoạt động tâm lý của con người. Tuy nhiên, chúng ta không thể nhìn thấy “trạng thái tâm lý” bằng mắt thường. Do vậy, các nghiên cứu được tiến hành dựa trên những “hành động” biểu hiện ra bên ngoài, ví dụ như ngôn từ, biểu cảm, cử chỉ, hay thái độ.

Hành động của con người đôi lúc sẽ thay đổi tùy thuộc vào trạng thái tâm lý. Khi vui mừng ta sẽ tươi cười, khi buồn sẽ khóc, khi cảm thấy tức giận thì cơ thể run lên. Ngoài ra, giữa cách cư xử ở nơi làm việc với ở nhà, giữa vợ với chồng, hoặc giữa con cái với bố mẹ cũng sẽ có sự khác biệt.

Tương tự như vậy, hành động của con người sẽ thay đổi tùy theo tình trạng hiện tại của họ, và dù ở trong cùng một tình huống nhưng tùy theo trạng thái tâm lý mà hành động cũng có sự khác biệt. Tâm lý học chính là bộ môn khoa học thông qua hành động để tìm hiểu về trạng thái tâm lý của con người.”

Vai trò của tâm lý học là gì?

“Vai trò của tâm lý học là phát hiện ra quy luật trong những hành động của con người và làm rõ cơ chế của những hành động ấy một cách hợp lý. Nhờ vậy, chúng ta có thể dự đoán được hành động của người khác và kiểm soát hành động của bản thân mình.

Nếu hành động của một người được định nghĩa như một quy luật thì ta có thể dự đoán chính xác được rằng họ sẽ hành động như thế nào vào khoảnh khắc tiếp theo. Sau đó, thông qua việc vận dụng những yếu tố ấy, chúng ta có thể kiểm soát được nhiều hành động khác nhau của con người.

Tâm lý học hiện đại mới chỉ làm sáng tỏ được một phần của những quy luật đó, và chúng ta cũng không thể làm rõ được toàn bộ những yếu tố xoay quanh hành động của con người. Tuy nhiên, nếu có thể trang bị cho mình cách suy nghĩ và cách nhìn sự vật theo đường lối của tâm lý học, ta sẽ hiểu sâu thêm về con người, đồng thời việc đó cũng sẽ giúp ích cho ta khi cố gắng giải mã hành động của con người từ nhiều quan điểm và khía cạnh.

Tuy nhiên, cùng với sự thay đổi của xã hội và lối sống vai trò của tâm lý học cũng theo đó mà biến đổi. Ví dụ, vì xã hội đang trong tình trạng già hóa nên ngành Tâm lý học phát triển trong suốt cuộc đời một con người đang dần trở nên quan trọng và Tâm lý học sức khỏe cũng đang ngày càng được quan tâm. Như vậy, tâm lý học là một bộ môn phát triển cùng với thời đại.”

Giới hạn của tâm lý học là gi?

“Tâm lý học khác với các môn khoa học khác như vật lý học ở điểm chúng ta không thể trông đợi rằng với cùng một điều kiện thí nghiệm, ta sẽ luôn thu được một kết quả giống nhau. Ví dụ, ta có thể tính toán được năng lượng mà một chiếc xe tải có khối lượng một tấn sinh ra khi va đụng với vận tốc 50 km/h, thế nhưng cảm giác đau đớn khi va đụng sẽ hoàn toàn khác nhau tùy theo mỗi cá nhân.

Do đó, để bù đắp cho những điều mơ hồ như vậy, trong tâm lý học người ta đã sử dụng phương pháp phân tích thống kê. Ví dụ, nếu trong 100 người có 95 người nói rằng “Đây là màu trắng” thì ta sẽ kết luận đó là “màu trắng”. Khi phân tích thống kê, ta cần phải đặt ra những tiêu chuẩn, thế nhưng trong tâm lý học thì người ta sẽ đưa ra kết luận theo quản tính là có 95% cho rằng đó là màu trắng. Tuy nhiên nếu nói ngược lại thì 5% còn lại có thể là “sai số”, do vậy đây là một hạn chế của tâm lý học.

Ngoài ra, các yếu tố ảnh hưởng đến hành động của con người vô cùng phức tạp. Do vậy, trong nghiên cứu tâm lý học, việc thu hẹp những điều kiện nghiên cứu trở thành một thách thức. Nếu thu hẹp quá mức thì ta sẽ bỏ qua ảnh hưởng của những yếu tố không được xét đến, và có khả năng cho ra những kết quả phi thực tế. Ngược lại, nếu ta đặt ra những điều kiện gần với cuộc sống hằng ngày thì kết luận thu được có thể sẽ vô cùng phức tạp mà ta không thể sàng lọc được, hoặc dù có đạt được kết luận thì cũng không thể khái quát hóa được.”

Cơ cấu và hoạt động của não bộ

Tân vỏ não rất phát triển của con người: Não bộ của con người được chia thành “đại não” và “tiểu não”. Tuy nhiên, tiểu não chỉ chiếm khoảng 10% não bộ, còn lại quá nửa là đại não. Ngoài ra, đại não lại được chia thành ba phần lớn là cuống não, hệ limbic và tân vỏ não (bán cầu đại não). Trong đó, tân vỏ não điều khiển các hoạt động thần kinh bậc của con người như tình cảm và tri thức, và nó chính là “não của con người”.

Con người có thể sử dụng thành thạo ngôn ngữ và xây dựng những nền văn minh bậc cao là vì so với các loài động vật khác, phần tân vỏ não của người rất phát triển. Khi kiểm tra não bộ của các loài động vật có vú khác, người ta thấy rằng ngay cả trong một bộ não đã trưởng thành thì tỉ lệ của phần tân vỏ não cũng không lớn.

Điểm khác biệt giữa não trái và não phải: Bán cầu đại não của con người (tân vỏ não) được chia thành bán cầu phải (não phải) và bán cầu trái (não trái).

Nhà thần kinh học Roger Wolcott Sperry đã có những nghiên cứu chính thức chỉ ra rằng chức năng của hai bán cầu đại não là khác nhau. Ông phát hiện ra rằng não trái tập trung vận hành các hoạt động ngôn ngữ, còn não phải tập trung vào các hoạt động khác. Dựa trên tiền đề đó, nhiều nhà khoa học khác đã làm rõ chức năng của não trái và não phái.

Tuy nhiên, cơ chế thực tế của não bộ không đơn giản, và vai trò của não trái và não phải cũng không phân định rõ ràng như vậy. Ví dụ, hoạt động ngôn ngữ không chỉ liên quan đến não trái, mà ở não phải cũng có chức năng lý giải ngôn ngữ mang tính bổ sung, và tùy theo từng trường hợp mà bán cầu não phải cũng đảm nhiệm những vai trò quan trọng khác.

Ngoài ra, những nghiên cứu về sự khác biệt giữa hoạt động não bộ của nam và nữ cũng đang được đẩy mạnh. Tuy nhiên, các nhà khoa học cho rằng sự khác biệt này không liên quan đến trí tuệ hay những đặc tính tâm lý của cả hai giới.”

Điều gì ẩn sâu trong giấc mơ của bạn?

“Mơ bay lên trời: Biểu thị nhu cầu giải phóng và hoạt động tự do. Nếu bay lượn vui vẻ trong mơ thì cả thể lực và khí lực đều ở trạng thái thỏa mãn. Ngược lại, nếu sắp rơi thì có lẽ là bạn đang gặp một áp lực nào đó.

Mơ bị rơi: Biểu hiện của sự bất an, sợ mất một thứ gì đó quan trọng hoặc sự thất bại. Thường thấy trong trường hợp mối quan hệ với người yêu trục trặc hay công việc gặp rắc rối.

Mơ bị đuổi: Trạng thái khi muốn chạy trốn khỏi các quy phạm xã hội, quan hệ với người khác hoặc các khát vọng t*ì*n*h d*ụ*c. Điểm mẫu chốt ở đây là thứ đang đuổi theo mình tượng trưng cho cái gì. Trên thực tế, phía sau giấc mơ này cũng có thể là mong muốn bị bắt lại.

Mơ làm t*ì*n*h: Thay vì biểu hiện khát vọng t*ì*n*h d*ụ*c những giấc mơ liên quan đến t*ì*n*h d*ụ*c thường xuất hiện khi bạn ở trong trạng thái tập trung cống hiến cho một điều gì đó hoặc sắp thử sức với một điều mới mẻ.

Mơ ăn uống: Biểu hiện những nguyên vọng không được thỏa mãn. Trạng thái khi ta mong muốn một điều gì đó rất mạnh mẽ; ví dụ như về t*ì*n*h d*ụ*c, quyền lực tiền bạc, danh dự. Tuy nhiên, cũng có trường hợp ta mơ thấy mình đang ăn vì thực sư đói bụng.”

4, Cảm nhận và đánh giá sách Toàn thư tâm lý học

Sau khi xem video chia sẻ về cuốn sách này của anh Ngọc Bình Tâm Lý, mình cầm sách trên tay mà háo hức vô cùng. Mình mới tìm hiểu về tâm lý học được một thời gian ngắn nên cuốn sách này thực sự hữu ích với mình. Nội dung của sách đi từ những điều cơ bản nhất như tâm lý học là gì, vai trò của tâm lý học đến các trường phái có tầm ảnh hưởng, các học thuyết tiêu biểu, cho đến những phát hiện chuyên môn mới nhất.

Tâm lý học có nhiều phương pháp tìm hiểu hoạt động tinh thần của con người thông qua biểu hiện hành vi: mục đích của suy nghĩ, hành động và biểu lộ cảm xúc; cách chúng ảnh hưởng đến cuộc sống của chúng ta; những phương thức để kiểm soát được tâm trí của chính mình. Nghiên cứu tâm lý học sẽ cho bạn lời giải đáp sáng rõ nhất.

Bằng văn phong đơn giản, cùng nhiều minh họa sinh động, cuốn sách cung cấp một cái nhìn tổng quan, súc tích và dễ hiểu về tâm lý học, giúp bạn thấu hiểu được tâm lý của chính mình và những người khác, giải tỏa căng thẳng, cải thiện các mối quan hệ xã hội, đồng thời đảm bảo sức khỏe tinh thần và phát triển chính bản thân mình.

Tóm tắt & Review sách Toàn thư tâm lý học – Motofumi Fukahori

Cungdocsach.vn