Xưa có một anh chàng tiều phu nghèo, cha mẹ anh bệnh nặng nên qua đời sớm, anh phải sống mồ côi cha mẹ từ nhỏ và tài sản của anh chỉ có một chiếc rìu. Hàng ngày anh phải xách rìu vào rừng để đốn củi bán để lấy tiền kiếm sống qua ngày. Cạnh bìa rừng có một con sông nước chảy rất xiết, ai đó lỡ trượt chân rơi xuống sông thì rất khó bơi vào bờ.
Một hôm, như thường ngày chàng tiều phu vác rìu vào rừng để đốn củi, trong lúc đang chặt củi cạnh bờ sông thì chẳng may chiếc rìu của chàng bị gãy cán và lưỡi rìu văng xuống sông. Vì dòng sông nước chảy quá xiết nên mặc dù biết bơi nhưng anh chàng vẫn không thể xuống sông để tìm lưỡi rìu. Thất vọng anh chàng tiều phu ngồi khóc than thở.
Bỗng từ đâu đó có một ông cụ tóc trắng bạc phơ, râu dài, đôi mắt rất hiền từ xuất hiện trước mặt chàng, ông cụ nhìn chàng tiêu phu và hỏi:
- Này con, con đang có chuyện gì mà ta thấy con khóc và buồn bã như vậy?
Anh chàng tiều phu trả lời ông cụ:
- Thưa cụ, bố mẹ cháu mất sớm, cháu phải sống mồ côi từ nhỏ, gia cảnh nhà cháu rất nghèo, tài sản duy nhất của cháu là chiếc rìu sắt mà bố mẹ cháu trước lúc qua đời để lại. Có chiếc rìu đó cháu còn vào rừng đốn củi kiếm sống qua ngày, giờ đây nó đã bị rơi xuống sông, cháu không biết lấy gì để kiếm sống qua ngày nữa. Vì vậy cháu buồn lắm cụ ạ!
Ông cụ đáp lời chàng tiều phu:
- Ta tưởng chuyện gì lớn, cháu đừng khóc nữa, để ta lặn xuống sông lấy hộ cháu chiếc rìu lên.
Dứt lời, ông cụ lao mình xuống dòng sông đang chảy rất xiết. Một lúc sau, ông cụ ngoi lên khỏi mặt nước tay cầm một chiếc rìu bằng bạc sáng loáng và hỏi anh chàng tiều phu nghèo:
- Đây có phải lưỡi rìu mà con đã làm rơi xuống không ?
Anh chàng tiều phu nhìn lưỡi rìu bằng bạc thấy không phải của mình nên anh lắc đầu và bảo ông cụ:
- Không phải lưỡi rìu của cháu cụ ạ, lưỡi rìu của cháu bằng sắt cơ.
Lần thứ hai, ông cụ lại lao mình xuống dòng sông chảy xiết để tìm chiếc rìu cho chàng tiều phu. Một lúc sau, ông cụ ngoi lên khỏi mặt nước tay cầm chiếc rìu bằng vàng và hỏi chàng tiều phu:
- Đây có phải là lưỡi rìu mà con đã sơ ý làm rơi xuống sông không?
Anh chàng tiều phu nhìn lưỡi rìu bằng vàng sáng chói, anh lại lắc đầu và bảo:
- Không phải là lưỡi rìu của con cụ ạ
Lần thứ ba, ông cụ lại lao mình xuống sông và lần này khi lên ông cụ cầm trên tay là chiếc rìu bằng sắt của anh chàng tiều phu đánh rơi. Ông cụ lại hỏi:
- Vậy đây có phải là lưỡi rìu của con không!
Thấy đúng là lưỡi rìu của mình rồi, anh chàng tiều phu reo lên sung sướng:
- Vâng cụ, đây đúng là lưỡi rìu của con, con cảm ơn cụ đã tìm hộ con lưỡi rìu để con có cái đốn củi kiếm sống qua ngày.
Cụ già lên bờ đưa cho chàng tiều phu lưỡi rìu sắt. Chàng tiều phu vui sướng đón lấy lưỡi rìu của mình, luôn miệng cảm ơn cụ già.
Cụ già nhìn anh cười một cách hiền hậu. Trong phút chốc, cụ đã hiện nguyên hình là một ông Bụt râu tóc bạc phơ rồi nói:
- Con đúng là một người thật thà, trung thực. Con không bị lòng tham làm mờ đôi mắt. Nay ta tặng thêm con hai lười rìu bằng vàng và bạc này, con hãy mau nhận lấy chúng.
Anh chàng tiều phu cúi đầu cảm tạ, hai tay đỡ lấy hai lưỡi rìu cẩn thận.
Ông Bụt vuốt râu cười rồi biến mất, còn anh tiều phu sung sướng đem theo cả ba lưỡi rìu về nhà.
Nghe tin anh chàng tiều phu gặp được may mắn như thế, một lão nhà giàu lân la sang hỏi dò đầu đuôi câu chuyện. Chàng tiều phu thật thà kể lại cho anh lão ta hết. Vốn tính tham lam, hôm sau lão nhà giàu cũng đem theo một chiếc rìu sắt, nhưng lưỡi chỉ gắn hờ vào cán. Ra đến bờ sông, lão mới giơ cái rìu lên, chưa kịp bổ được nhát nào, lưỡi rìu đã rơi tõm xuống dưới nước. Lão giả ngồi kêu khóc om sòm, cụ già hiền từ hôm trước cũng hiện lên mà mò giúp lưỡi rìu.
Lần đầu tiên, cụ cầm đúng lưỡi rìu bằng sắt của gã nhà giàu và hỏi:
- Đây có phải lưỡi rìu của anh không?
- Không phải cụ ạ! Cái của tôi nhìn đẹp hơn nhiều!
Cụ già lại lặn xuống lần nữa, lát sau, cụ ngoi lên với một lưỡi rìu bằng bạc.
- Thế cái này có phải không?
- Ồ không, cái của tôi nó còn đẹp và sáng hơn thế nữa!
Cụ già lặn xuống nước lần thứ ba. Lần này là một lưỡi rìu bằng vàng, lấp lánh ánh sáng chói lóa.
- Còn cái này thì sao? Nó có phải là của anh không?
Trông thấy lưỡi rìu bằng vàng, gã nhà giàu vui sướng hoa hết cả mắt, nhanh nhảu nói:
- Đúng nó rồi cụ ạ! Tôi không thể nào nhầm được! Cụ mang giúp tôi lên với!
Nhưng khi định đưa chiếc rìu bằng vàng cho gã, cụ hỏi lại lần nữa:
- Anh có chắc lưỡi rìu này là của mình không? Vì khi nãy lặn dưới kia, tôi còn trông thấy một chiếc rìu bằng kim cương nữa.
Gã nhà giàu kêu lên thảng thốt:
- Trời ơi! Đấy mới là lưỡi rìu của tôi! Lúc nãy tôi bị hoa mắt nên nhìn nhầm! Cụ xuống mò giúp tôi với ạ!
Cụ già khẽ cười, cầm theo chiếc rìu vàng và lặn xuống nước. Lão nhà giàu hí hưởng ngồi trên bờ đợi, trong đầu không ngừng mơ tưởng về mọi thứ trong tay sau khi bán lưỡi rìu kim cương đi.
Nhưng lão cứ ngồi chờ mãi, chờ mãi vẫn không thấy cụ già ngoi lên.
Truyện cổ tích Việt Nam – Sưu tầm
